قراردادهای نفتی ناعادلانه خیانت‌های آشکار رضاخان بود

قاسم فراهانی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «دیار آفتاب» در خصوص جنایات رضاخان گفت: سرکوب آزادی‌های سیاسی و حذف نخبگان یکی از جنایاتی است که در کارنامه سیاه وی قرار دارد. رضاخان با برقراری حکومت استبدادی، فضای سیاسی کشور را به شدت محدود کرد. مجلس شورای ملی عملاً به نهادی فرمایشی تبدیل شد و هیچ‌گونه مخالفتی با سیاست‌های شاه تحمل نمی‌شد. بسیاری از نخبگان، روشنفکران و فعالان سیاسی یا به زندان افتادند، یا تبعید شدند، یا در سکوت و ترس به حاشیه رانده شدند. 

کارشناس مسائل سیاسی استان مرکزی بیان کرد: سوء‌ظن و بدبینی شدید رضاخان نسبت به اطرافیانش باعث شد که حتی نزدیک‌ترین مشاوران نیز از گزند خشم او در امان نباشند. یکی از جنجالی‌ترین اقدامات رضاخان، سیاست‌های دین‌ستیزانه‌اش بود. او با هدف غرب‌گرایی و تجدد اجباری، به مبارزه با مظاهر دینی پرداخت؛ از جمله ممنوعیت حجاب برای زنان، محدود کردن فعالیت‌های روحانیت و کنترل شدید بر حوزه‌های علمیه. این اقدامات با واکنش شدید مردم مذهبی و علما مواجه شد و زمینه‌ساز اعتراضات گسترده‌ای در شهرهای مذهبی مانند قم و مشهد کرد.

وی افزود: در طول سلطنت رضاخان، چندین قیام مردمی علیه ظلم و فساد حکومت شکل گرفت که همگی با خشونت شدید سرکوب شدند. نمونه بارز آن، قیام مسجد گوهرشاد در سال ۱۳۱۴ بود که در اعتراض به کشف حجاب اجباری رخ داد و با حمله نظامیان به مسجد، صدها نفر کشته و زخمی شدند. این واقعه یکی از خون‌بارترین جنایات دوران پهلوی اول محسوب می‌شود و هنوز در حافظه تاریخی مردم ایران باقی مانده است.

فراهانی اظهار کرد: تبعیض و تحقیر اقوام و فرهنگ‌های محلی نیز جزء اقدامات سخیف رضاخان بود. رضاخان با سیاست تمرکزگرایی و یکسان‌سازی فرهنگی، به تحقیر و حذف زبان‌ها، پوشش‌ها و آداب و رسوم اقوام مختلف ایرانی پرداخت. لباس‌های محلی ممنوع شد، زبان فارسی به‌عنوان تنها زبان رسمی تحمیل گردید و بسیاری از نمادهای فرهنگی اقوام ترک، کرد، عرب و بلوچ مورد بی‌توجهی یا تمسخر قرار گرفت. این سیاست‌ها موجب نارضایتی گسترده و تضعیف وحدت ملی شد.

کارشناس مسائل سیاسی استان مرکزی عنوان کرد: رضاخان با تکیه بر حمایت انگلیس به قدرت رسید و در طول سلطنت خود نیز بارها منافع ملی را فدای خواسته‌های بیگانگان کرد. قراردادهای نفتی ناعادلانه، واگذاری امتیازات اقتصادی و سیاسی به دولت‌های خارجی و سکوت در برابر دخالت‌های آشکار بریتانیا در امور داخلی ایران، از جمله خیانت‌های آشکار او به استقلال کشور بود. در نهایت نیز با تصمیم انگلیس، از سلطنت خلع و به تبعید فرستاده شد.

وی ادامه داد: رضاخان فردی تندخو، فحاش و بی‌سواد بود که حتی فرزندش محمدرضا پهلوی نیز به این موضوع اذعان کرده است. او در جلسات رسمی با فریاد و ناسزا سخن می‌گفت و بارها با رفتارهای لات‌منشانه، شأن حکومت را زیر سؤال برد. این ویژگی‌های شخصیتی نه‌ تنها در سیاست‌گذاری‌های او تأثیر منفی داشت، بلکه فرهنگ عمومی جامعه را نیز به سمت خشونت و تحقیر سوق داد.

انتهای خبر/