رسول اکرم (ص‌): کمال عقل پس از ایمان به خدا، مدارا کردن با مردم است
«دیار آفتاب» گزارش می‌دهد؛

مکانیسم ماشه آزمون دیپلماسی ایران

مکانیسم ماشه، اگر چه ابزار فشار غرب است، اما می‌تواند به فرصتی برای بازتعریف جایگاه ایران در نظام بین‌الملل تبدیل شود.

به گزارش خبرنگار گروه سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «دیار آفتاب» در سال‌های اخیر، روابط جمهوری اسلامی ایران با سه کشور اروپایی عضو برجام آلمان، فرانسه و بریتانیا وارد مرحله‌ای حساس و پرچالش شده است. تهدید این کشورها به فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» نه‌ تنها یک فشار سیاسی و حقوقی جدی محسوب می‌شود، بلکه می‌تواند به بازگشت تمامی تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران منجر شود. 

این اقدام، در ظاهر ابزاری برای وادار کردن تهران به تغییر مسیر در حوزه هسته‌ای و سیاست خارجی است، اما در دل خود می‌تواند فرصتی برای بازتعریف راهبردها و تقویت توان داخلی فراهم آورد. تجربه‌های گذشته نشان داده که فشارهای خارجی، هرچند در کوتاه‌مدت هزینه‌زا هستند، در بلندمدت می‌توانند به محرکی برای خوداتکایی، نوآوری و بازآرایی سیاست‌ها تبدیل شوند.

مکانیسم ماشه، که در چارچوب برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت تعریف شده، به طرف‌های توافق اجازه می‌دهد در صورت ادعای «نقض اساسی» تعهدات، تحریم‌های پیشین را بدون نیاز به رأی‌گیری بازگردانند. از نگاه اروپا، این ساز و کار ابزاری برای تضمین اجرای تعهدات ایران است، اما از منظر تهران، نمونه‌ای از استفاده ابزاری از حقوق بین‌الملل برای پیشبرد اهداف سیاسی به شمار می‌آید. در چنین شرایطی، واکنش صرفاً تدافعی می‌تواند دامنه فشارها را افزایش دهد، در حالی که رویکردی فعال و فرصت‌محور، امکان تغییر معادله را فراهم می‌کند.

تبدیل این تهدید به فرصت، نیازمند چند محور کلیدی است. نخست، بازتعریف دیپلماسی منطقه‌ای و جهانی، گسترش همکاری‌های اقتصادی، فناورانه و امنیتی با کشورهای غیرغربی و قدرت‌های نوظهور می‌تواند دامنه اثرگذاری تحریم‌های احتمالی را کاهش دهد. دوم، شتاب‌بخشی به خودکفایی در حوزه‌های حساس، فشار خارجی می‌تواند انگیزه‌ای قوی برای توسعه ظرفیت‌های بومی در صنایع راهبردی، انرژی، فناوری‌های نوین و زیرساخت‌های مالی ایجاد کند. سوم، مدیریت افکار عمومی داخلی و خارجی: تبیین ابعاد حقوقی و سیاسی ماجرا برای جامعه جهانی و افکار عمومی داخلی، می‌تواند مشروعیت اقدامات ایران را تقویت و هزینه‌های سیاسی طرف مقابل را افزایش دهد.

از سوی دیگر، هرچند فعال‌سازی مکانیسم ماشه به دلیل ماهیت «وتوی معکوس» آن عملاً قابل جلوگیری از مسیر شورای امنیت نیست، اما این به معنای بسته بودن همه مسیرها نیست. ایران می‌تواند با بهره‌گیری از ظرفیت‌های حقوقی بین‌المللی و نیز با استفاده از ابزارهای اقتصادی و ژئوپلیتیک، هزینه‌های این اقدام را برای اروپا بالا ببرد. همچنین، این بحران می‌تواند فرصتی برای بازنگری در ساختار اقتصادی کشور و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی باشد؛ مسیری که در صورت پیگیری جدی، نه‌تنها اثر تحریم‌ها را کم‌رنگ می‌کند، بلکه قدرت چانه‌زنی ایران را در مذاکرات آتی افزایش می‌دهد.

اقتصاد مقاومتی راهکار مقابله با تحریم‌هاست

ولی‌الله بیاتی نماینده تفرش، آشتیان و فراهان در رابطه با فعال شدن مکانیسم ماشه توسط سه کشور اروپایی گفت: در پی تحولات اخیر منطقه‌ای و بین‌المللی و با توجه به احتمال اقدامات خصمانه از سوی کشورهای اروپایی در راستای اهداف آمریکا و رژیم صهیونیستی، باید جمهوری اسلامی ایران آمادگی همه‌جانبه را داشته باشد.

وی با اشاره به ناکامی آمریکا و اسرائیل در تحقق اهداف نظامی علیه ایران، احتمال بهره‌گیری از ابزارهای غیرنظامی برای فشار بر کشور را بعید ندانست و افزود: متأسفانه برخی کشورهای اروپایی نیز با گره زدن سرنوشت خود به رژیم فاسد و کودک‌کش صهیونیستی، عملاً در زمین این رژیم بازی می‌کنند.

نماینده مردم تفرش، آشتیان و فراهان در مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران باید همچنان متکی به مردم باشد عنوان کرد: از مسئولان می‌خواهم تا تدابیر لازم را برای مقابله با سناریوهای احتمالی اتخاذ کنند. نخستین گام باید تلاش برای جلوگیری از فعال شدن طرح‌های دشمن باشد.

بیاتی در ادامه به اختیاراتی که رئیس‌جمهور به استانداران در حوزه تأمین ارزاق عمومی داده است، بیان کرد: این اختیارات باید در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی باشد؛ مفهومی که رهبر معظم انقلاب بارها بر آن تأکید کرده‌اند و با وجه به افزایش قیمت دلار و تأثیر آن بر تورم می‌تواند فشار مضاعفی بر اقشار آسیب‌پذیر وارد کند و بنابراین باید برای تأمین اقلام اساسی این گروه‌ها برنامه‌ریزی دقیق صورت گیرد.

هدف دشمنان به زانو درآوردن جمهوری اسلامی ایران است

وی با اشاره به تحریم‌های احتمالی داخلی خاطرنشان کرد: دشمنان با هدف به زانو درآوردن جمهوری اسلامی ایران، در حال طراحی سناریوهایی هستند که باید با هوشمندی به فرصت تبدیل شوند. اگر فشارها به نقطه‌ای برسد که منافع ملی ما را تهدید کند، دیگر دلیلی برای باقی‌ماندن در پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ایNPT) ) وجود ندارد.

نماینده مردم تفرش، آشتیان و فراهان در مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران باید از حصارهایی که دشمنان دور کشور کشیده‌اند رهایی یابد و با تکیه بر توان داخلی، مسیر توسعه فناوری هسته‌ای را ادامه دهد.

بیاتی در پایان تصریح کرد: ایران هیچ‌گاه به دنبال تولید بمب هسته‌ای نبوده و این ادعاها صرفاً بهانه‌ای برای اعمال فشار بیشتر است که جامعه جهانی باید با درک واقعیت‌های موجود، سیاست‌های خصمانه را کنار گذاشته و حق ایران برای بهره‌مندی از فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای را به رسمیت بشناسد.

دولت مقاومت با ایمان و توان ایستادگی می‌کند

کبری کاظمی، کارشناس مسائل سیاسی استان مرکزی در خصوص دولت مقاومت گفت: واژه دولت در ادبیات سیاسی از سه عنصر حکومت، جمعیت و سرزمین تشکیل می‌شود. شهید مطهری دولت را مظهر قدرت جامعه در برابر دشمنان خارجی، مظهر عدالت و امنیت در داخل، مجری قانون و نیز تصمیم‌گیرنده در روابط بین‌المللی دانستند. این تعریف، دولت را به نهادی کلیدی در تأمین اقتدار و پیشرفت جامعه تبدیل می‌سازد. مفهوم «دولت مقاومت» در اندیشه اسلامی بر پایه ایمان راسخ، اتکا به توان مادی و معنوی و ایستادگی در برابر سلطه‌طلبی دشمنان شکل می‌گیرد و الگویی عملی برای مسئولان امروز است.

وی افزود: اما مفهوم «مقاومت» به معنای ایستادگی، پایداری، استقامت و مقابله با فشارهاست. زمانی که این دو واژه در کنار هم قرار می‌گیرند، دولت مقاومت معنا می‌یابد؛ دولتی که در برابر سلطه‌گری، تهدید و فشارهای خارجی عقب‌نشینی نمی‌کند و با تکیه بر ظرفیت‌های داخلی و ایمان عمیق، مسیر خدمت به مردم را ادامه می‌دهد.

جمهوری اسلامی ایران ماهیتی دینی و الهی دارد

کارشناس مسائل سیاسی استان مرکزی بیان کرد: جمهوری اسلامی ایران که بر اساس آموزه‌های قرآن و قانون اساسی بنا شده، ماهیتی دینی و الهی دارد. آیه ۱۱۲ سوره هود، «فاستقم کما أُمرت»، بر لزوم استقامت در راه خدا تأکید دارد. بنابراین استقامت و مقاومت، بنیان هویتی نظام اسلامی را تشکیل می‌دهد و دولت اسلامی موظف است در این مسیر پایدار بایستد.

کاظمی عنوان کرد: دو شرط اساسی برای تحقق دولت مقاومت ذکر می‌شود: نخست ایمان راسخ و عمیق مسئولان و مردم به نصرت الهی. دوم، بهره‌گیری از همه استعدادها و توان مادی در مسیر خدمت و دفاع از کشور. شهیدان انقلاب نمونه بارز تحقق این دو شرط بودند که با نثار جان خود به بقای نظام کمک کردند.

وی افزود: امام خمینی (ره) در سخنانی شاخصه‌های دولت مقاوم را برشمردند. به باور ایشان، دولت مقاومت تسلیم زیاده‌خواهی دشمن نمی‌شود، در موضع اقتدار می‌ایستد، اهل تجاوز به دیگر کشورها نیست و منفعلانه به لاک دفاعی فرو نمی‌رود. چنین دولتی با اتکا به قدرت بازدارندگی، دشمن را از اندیشه حمله بازمی‌دارد.

دشمنان انقلاب اسلامی اهداف خود را طراحی کرده‌اند

کارشناس مسائل سیاسی استان مرکزی تصریح کرد: دشمنان انقلاب اسلامی اهداف کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت خود را طراحی کرده‌اند. هدف کوتاه‌مدت آنان ایجاد ناامنی و آشوب در کشور است. در مرحله میان‌مدت تلاش می‌کنند با فشار اقتصادی و ایجاد مشکلات معیشتی، مردم را دچار یأس و ناامیدی سازند. اما هدف بلندمدت آنان چیزی جز براندازی اصل نظام اسلامی نیست.

کاظمی بیان کرد: رهبر معظم انقلاب بارها هشدار داده‌اند که دشمن با شعار «تغییر رفتار جمهوری اسلامی» در واقع اصل انقلاب را نشانه گرفته است. اما تجربه نشان داده هرگاه مردم و دولت در کنار هم قرار گرفته‌اند، فتنه‌ها ناکام مانده و انقلاب با قدرت بیشتری مسیر خود را ادامه داده است. اتحاد، سپر پولادین ملت است.

وی افزود: بر اساس اندیشه رهبری، ویژگی‌های دولت مقاومت شامل چند اصل کلیدی است: نخست، مبانی توحیدی و اختصاص حاکمیت به خداوند. دوم، نفی سلطه‌گری و سلطه‌پذیری. سوم، فعال بودن و پرهیز از انفعال. چهارم، قرار گرفتن در موضع اقتدار. پنجم، ساختارهای سیاسی، نظامی و اقتصادی استوار بر اصل مقاومت. ششم، آمادگی دفاعی و برخورداری از قدرت بازدارندگی است.

کارشناس مسائل سیاسی استان مرکزی اظهار کرد: دیگر شاخصه‌های دولت مقاومت عبارت‌اند از ایمان راسخ دولتمردان به درستی مسیر انقلاب، توکل بر خدا، اعتماد به نصرت الهی و بی‌اعتنایی به قدرت‌های مادی. چنین دولتی همه توان خود را برای مقاومت در برابر دشمن صرف می‌کند و در برابر نظام سلطه هضم نمی‌شود، بلکه بر استقلال و عزت ملی پافشاری می‌ورزد.

حرکت جهادی و استقامت به‌عنوان راهکار عبور از موانع است

کاظمی گفت: در ادبیات دینی، حرکت جهادی و استقامت به‌عنوان راهکار عبور از موانع معرفی شده است. مقام معظم رهبری تأکید دارند کار جهادی یعنی عبور از مشکلات بدون بزرگ‌نمایی موانع، حفظ جهت آرمان‌ها، و شوق خدمت به مردم. چنین رویکردی رمز موفقیت دولت مقاومت در عرصه‌های اقتصادی، فرهنگی و سیاسی است.

وی افزود: قانون اساسی جمهوری اسلامی و بیانات امامین انقلاب به‌عنوان شاغول حرکت دولت اسلامی شناخته می‌شوند. اگر دولت‌ها بر اساس این معیارها عمل کنند، مسیر انقلاب به درستی ادامه خواهد یافت. اما هرگونه انحراف از این اصول، تهدیدی برای هدف نهایی انقلاب یعنی زمینه‌سازی برای ظهور منجی موعود خواهد بود.

به گزارش «دیار آفتاب» در نهایت، هر چند مکانیسم ماشه در ظاهر یک تهدید تمام‌عیار است، اما با اتخاذ رویکردی هوشمندانه و ترکیب دیپلماسی فعال، نوآوری اقتصادی و انسجام داخلی، می‌توان آن را به سکوی پرتابی برای ارتقای جایگاه ایران در نظام بین‌الملل بدل کرد. تاریخ روابط بین‌الملل نشان داده که کشورها با مدیریت بحران و بهره‌گیری از فرصت‌های نهفته در دل تهدید، مسیر توسعه و اقتدار خود را هموار کرده‌اند و ایران نیز می‌تواند از این قاعده مستثنی نباشد.

انتهای خبر/

1404-06-22 14:06 شماره خبر : 15450

درباره نویسنده

اخبار مرتبط:
نظرات:
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.

هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نفری باشید که نظر می‌گذارید!

تمامی حقوق مادی و معنوی، برای پایگاه خبری تحلیلی «دیار آفتاب» محفوظ می باشد.