بحران گرانی در آستانه نوروز

گرانی میوه در آستانه نوروز به دنبال سوءمدیریت و ضعف در نظارت‌های دولتی تعادل بازار را بر هم زده و توان خرید مردم را کاهش داده است. این گرانی تحت‌تأثیر واسطه‌گری، احتکار محصولات، هزینه‌های تولید و تقاضای فصلی به وجود آمده است.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «دیار آفتاب» به نقل از شبکه اطلاع رسانی راه دانا، رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی، رضا نورانی، معتقد است که مجوزفروشی در واردات موز، عامل اصلی افزایش قیمت این میوه وارداتی است. وی اظهار داشت: «مجوز واردات یک کانتینر موز ۲۰ تنی، به مبلغ ۴۰۰ میلیون تومان میان واسطه‌ها معامله می‌شود.» این واسطه‌گری به تنهایی ۲۰ هزار تومان در هر کیلوگرم به قیمت موز اضافه کرده است.

افزایش دو برابری قیمت موز در بازار

در حال حاضر، قیمت موز در مغازه‌های سطح شهر تهران به کیلویی ۱۵۰ هزار تومان رسیده است. این در حالی است که حدود یک ماه پیش، قیمت آن ۸۰ تا ۹۰ هزار تومان بود.

دلایل افزایش قیمت: واردات موز که پیش‌تر با ارز دولتی انجام می‌شد، اکنون به ارز نیمایی وابسته است. این تغییر شرایط، سود کلانی را برای دلالان به ارمغان آورده و واردات این محصول را دشوارتر و پرهزینه‌تر کرده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که میوه‌های وارداتی در میدان مرکزی میوه و تره‌بار، طی شبانه‌روز چندین بار دست به دست می‌شوند.

برخی کارشناسان اقتصادی نیز اشاره می‌کنند که افزایش نرخ ارز، مستقیماً بر هزینه‌های واردات تأثیر گذاشته است.

آمار و پیشنهادها: سالانه بین ۶ تا ۸ میلیون دلار موز وارد کشور می‌شود؛ محصولی که اکنون از یک میوه عادی به میوه‌ای مخصوص مجالس عزا و عروسی تبدیل شده است. با مبلغی که صرف واردات این میوه می‌شود، امکان راه‌اندازی حدود ۲۰۰ هزار هکتار گلخانه وجود دارد.

کنترل صادرات؛ راه‌حل یا عامل گرانی میوه؟

مرتضی معتمد، معاون بازرگانی سازمان مرکزی تعاونی روستایی ایران، نسبت به افزایش بی‌رویه صادرات که باعث رشد قیمت میوه‌ها شده است، هشدار داد. وی تأکید کرد که هدف اصلی صادرات باید مازاد نیاز داخلی باشد، اما در عمل این سیاست به‌خوبی اجرا نشده است.

ذخیره‌سازی محدود میوه شب عید

به گفته معتمد، دولت تنها ۱۰ تا ۱۵ درصد نیاز بازار را برای تنظیم قیمت ذخیره می‌کند و بخش عمده تأمین میوه بر عهده اصناف است. وی افزود: «این روش در طول ۱۸ سال گذشته، تجربه‌ای موفق در تثبیت قیمت‌ها به‌ویژه در ایام نوروز بوده است.»

در سال‌های اخیر، علاوه بر سیب و پرتقال، خرما نیز به سبد خرید شب عید اضافه شده است و تلاش‌ها برای افزودن کیوی به این لیست ادامه دارد.

معتمد با اشاره به تجربیات جهانی گفت: «کشورهای مختلف با محدودسازی صادرات در مواقع خاص، بازار داخلی خود را مدیریت می‌کنند.» وی افزود: «در ایران نیز این اقدام ضرورت دارد، اما اجرای آن با چالش‌هایی مانند هجمه‌های مخالفان مواجه است.»

افزایش قیمت میوه‌ها و تأثیر نرخ ارز

معتمد همچنین به تأثیر افزایش نرخ ارز بر قیمت‌های داخلی اشاره کرد و گفت: «در حالی که قیمت سیب در میدان مرکزی تهران به ۸۵ هزار تومان رسیده، در فروشگاه‌ها این قیمت به ۱۲۷ هزار تومان افزایش می‌یابد. از سوی دیگر، کیوی در مبدأ بیش از ۱۴۰ هزار تومان قیمت‌گذاری شده که در بازار نیز با نرخ بالایی به فروش می‌رسد.»

وی با تأکید بر اینکه صادرات بی‌برنامه تنها منجر به نارضایتی اجتماعی می‌شود، افزود: «بیشتر صادرکنندگان ارزی به کشور بازنمی‌گردانند و این امر رقابت منفی در بازارهای جهانی ایجاد می‌کند.»

افزایش قیمت کیوی در ایران؛ چالش‌ها و دلایل

قیمت کیوی در بازار ایران به رکورد قابل توجهی رسیده و اکنون هر کیلوگرم این میوه با قیمت ۲۰۰ هزار تومان به فروش می‌رسد. کاهش تولید به دلیل تغییرات اقلیمی، افزایش هزینه‌های نگهداری باغ‌ها و واسطه‌گری، در کنار کمبود نظارت بر بازار و ادامه صادرات، از دلایل اصلی این افزایش قیمت به شمار می‌روند.

کیوی که در دهه ۷۰ به عنوان محصولی استراتژیک در غرب استان گیلان کشت شد، امسال با کاهش ۴۰ درصدی تولید روبرو شده است. علیرضا غفاری، فعال حوزه کشاورزی در تالش، اظهار کرد که شرایط جوی نامناسب و محدودیت در ذخیره‌سازی سردخانه‌ها باعث کمبود این میوه در بازار داخلی شده است.

صادرات بی‌وقفه؛ عامل تشدید بحران قیمت داخلی

با وجود تقاضای زیاد در بازار داخلی، صادرات کیوی ایران به کشورهای روسیه، هند و حوزه خلیج فارس ادامه دارد. این صادرات بدون برنامه‌ریزی، به افزایش قیمت داخلی دامن زده است. طبق بررسی‌ها، کیوی درجه یک در سردخانه‌ها بین ۱۴۰ تا ۱۵۰ هزار تومان برای هر ۲۰ کیلوگرم معامله می‌شود، در حالی که قیمت این میوه در میادین میوه و تره‌بار تهران به ۲۰۰ هزار تومان نیز می‌رسد.

کارشناسان بر این باورند که علاوه بر کاهش تولید، واسطه‌گری و نظارت ناکافی بر زنجیره توزیع، سهم قابل توجهی در گرانی این میوه دارند. باغداران نیز از هزینه‌های تولید و نگهداری گلایه دارند و خواستار حمایت بیشتری از سوی دولت هستند.

استان گیلان با تولید سالانه ۱۷۵ هزار تن کیوی، جایگاه اول تولید این محصول را در کشور دارد و پیشتاز استان‌های شمالی است. تلاش‌های وزارت جهاد کشاورزی برای عرضه کنترل‌شده این محصول جهت تنظیم بازار همچنان ادامه دارد.

افزایش قیمت میوه در آستانه نوروز ۱۴۰۴؛ دلایل و پیامدها

به گزارش راه دانا؛ گرانی میوه در روزهای نزدیک به نوروز تنها به شرایط اقلیمی محدود نمی‌شود. حضور دلالان و واسطه‌ها در بازار، خرید محصولات کشاورزی با قیمت پایین در فصل برداشت و عرضه آن‌ها به‌صورت محدود و با قیمت بالا از دلایل اصلی این افزایش است. احتکار محصولات توسط سودجویان نیز به این بحران دامن زده است.

در یک سال اخیر، رشد قیمت نهاده‌های کشاورزی مانند کود و سموم، افزایش حقوق و دستمزد، و بالا رفتن هزینه‌های حمل‌ونقل باعث جهش قیمت محصولات کشاورزی شده است. این موضوع فشار مضاعفی بر کشاورزان و مصرف‌کنندگان وارد کرده است.

هم‌زمان با نزدیک شدن به سال نو، تقاضا برای خرید میوه به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابد. این رشد تقاضا یکی از عوامل طبیعی در افزایش قیمت میوه‌ها در آستانه نوروز است.

یکی از مشکلات عمده در تنظیم بازار میوه، سوءمدیریت وزارتخانه‌ها و نبود نظارت کافی بر فرآیندهای توزیع و قیمت‌گذاری است. توزیع نامناسب یارانه‌ها نیز یکی از عوامل افزایش قیمت‌هاست که تا امروز بی‌پاسخ مانده است. عدم توانایی در کنترل فعالیت‌های واسطه‌ها تعادل بازار را بر هم زده است.

افزایش قیمت میوه در مقایسه با سال گذشته به کوچک‌تر شدن سفره‌های مردم منجر شده است. تا زمانی که برنامه‌ریزی دقیقی برای مدیریت بازار صورت نگیرد و نظارت‌های لازم اعمال نشود، مشکلات بازار میوه پابرجا می‌ماند و قدرت خرید مردم نیز کاهش بیشتری خواهد یافت.

انتهای خبر/