شیخ فضل‌الله نوری از حمایت مشروطه تا مخالفت

قاسم فراهانی در گفتگو با خبرنگار گروه سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «دیار آفتاب» به مناسبت شهادت شیخ فضل‌الله نوری گفت: شهید گرانقدر، روحانی بانفوذ دوران مشروطه ایران، که نقش پررنگی در این جنبش ایفا کرد، در ابتدا از مشروطه حمایت کرد اما به تدریج به یکی از مخالفان سرسخت آن تبدیل شد. این تغییر موضع، تأثیر عمیقی بر روند نهضت مشروطه گذاشت.

کارشناس مسائل سیاسی بیان کرد: در ابتدای جنبش، شیخ فضل‌الله نوری به همراه دیگر روحانیون برجسته مانند آخوند خراسانی و سید محمد طباطبایی، از ایده مشروطه حمایت کرد. و در مهاجرت صغیر، که اعتراضی علیه حکومت محمدعلی شاه بود، شرکت داشت و خواستار برقراری عدالت‌خانه و محدود کردن قدرت استبدادی حاکم بود. با پیشرفت جنبش مشروطه، نوری به تدریج از آن فاصله گرفت و به یکی از منتقدان اصلی آن تبدیل شد.

وی افزود: یکی از دلایل اصلی مخالفت او ترس از نفوذ غرب و سکولاریسم بود، نوری معتقد بود که مشروطه‌خواهان تحت تأثیر افکار غربی قرار گرفته‌اند و در حال ترویج قوانین غیراسلامی هستند. همچنین مخالفت با برابری حقوق مسلمانان و غیرمسلمانان علت دیگر مخالفت ایشان بود. او با اصل تساوی حقوقی تمامی شهروندان، از جمله اقلیت‌های مذهبی، مخالف بود و این اصل را مغایر با شریعت اسلامی می‌دانست.

فراهانی عنوان کرد: شیخ فضل‌الله نوری خواستار برقراری نوعی از مشروطه بود که کاملاً منطبق با شریعت اسلام باشد. و بر این باور بود که مشروطه موجود، مشروعه نیست. شیخ فضل‌الله نوری در ادامه مخالفت‌های خود، انجمن اسلامیه را تشکیل داد و با مستبدان متحد شد. پس از فتح تهران توسط مشروطه‌خواهان در سال ۱۳۲۷ قمری، او دستگیر و به اتهام همکاری با استبداد و ایجاد فتنه محاکمه شد. 

کارشناس مسائل سیاسی اظهار کرد: شیخ فضل‌الله نوری در نهایت در میدان توپخانه تهران به دار آویخته شد. اعدام او به یکی از بحث‌برانگیزترین رویدادهای دوران مشروطه تبدیل شد و واکنش‌های متفاوتی را از سوی موافقان و مخالفان برانگیخت.

انتهای خبر/د