مکانیسم ماشه مشروعیت حقوقی ندارد

علیرضا نظری در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار گروه سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «دیار آفتاب» در رابطه با فعال شدن مکانیسم ماشه و راه مقابله با آن گفت: موضوع «مکانیسم ماشه» یکی از مباحث مهم و بحث‌برانگیز در عرصه سیاست خارجی و حقوق بین‌الملل در ارتباط با برجام است. از نگاه بسیاری از تحلیل‌گران، از جمله آنچه توسط برخی شخصیت‌ها بیان شده، اساساً با خروج یک‌جانبه آمریکا از برجام، ماهیت و چارچوب این توافق به شکل بنیادین دچار خدشه شد. 

وی افزود: برجام به‌عنوان یک توافق چندجانبه میان ایران و گروه موسوم به ۱+۵ تعریف شده بود و وقتی یکی از اعضای اصلی آن، یعنی ایالات متحده آمریکا، در سال ۲۰۱۸ رسماً از آن خارج شد، عملاً بنیان حقوقی و سیاسی این توافق به‌هم ریخت. افزون بر آن، کشورهای اروپایی که همچنان عضو این توافق باقی مانده بودند نیز به تعهدات خود در حوزه رفع تحریم‌ها و همکاری‌های اقتصادی عمل نکردند. 

نماینده سابق مردم خمین در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: به لحاظ حقوقی می‌توان استدلال کرد که دیگر چیزی به نام برجام به معنای اولیه و کارآمد آن وجود ندارد و به تبع آن، سازوکاری به نام «مکانیسم ماشه» نیز نمی‌تواند مشروعیت لازم را داشته باشد.

نظری در رابطه با پیامدهای احتمالی فعال‌سازی مکانیسم ماشه عنوان کرد: در کنار این بحث حقوقی، مسئله‌ای دیگر مطرح است و آن پیامدهای احتمالی فعال‌سازی مکانیسم ماشه توسط غربی‌هاست. برخی نگرانند که این اقدام به بازگشت تحریم‌های شورای امنیت منجر شود. 

وی خاطرنشان کرد: اگر با دقت بیشتری به شرایط موجود نگاه کنیم، می‌بینیم که جمهوری اسلامی ایران در سال‌های پس از برجام و به‌ویژه پس از خروج آمریکا، با شدیدترین و سنگین‌ترین تحریم‌های اقتصادی، مالی و نفتی مواجه بوده است. 

نماینده سابق مردم خمین در مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: فشار تحریمی که اکنون علیه ایران اعمال می‌شود، چیزی کمتر از وضعیت بازگشت کامل تحریم‌ها نیست؛ بلکه حتی در برخی حوزه‌ها گسترده‌تر نیز بوده است. از اینرو، تهدید بازگشت تحریم‌ها عملاً دیگر ابزار تازه‌ای در دست غرب محسوب نمی‌شود و تأثیر واقعی چندانی بر شرایط فعلی ایران نخواهد داشت.

نظری افزود: در بُعد نظامی نیز، این نگرانی مطرح است که فعال شدن مکانیسم ماشه می‌تواند مقدمه‌ای برای اقدامات تهاجمی باشد. اما تجربه‌های گذشته نشان داده که دشمنان جمهوری اسلامی ایران در سال‌های اخیر نیز از تمامی ظرفیت‌های فشار و حتی اقدامات امنیتی و خرابکارانه استفاده کرده‌اند، با این حال به اهداف راهبردی خود دست نیافته‌اند. گزینه جنگ تمام‌عیار نیز در شرایط کنونی به دلایل متعدد سیاسی و نظامی قابل تحقق نیست و عملاً تهدید نظامی جدیدی متوجه ایران نخواهد شد.

وی گفت: مکانیسم ماشه بیش از آنکه یک ابزار عملی علیه ایران باشد، بیشتر یک هیاهوی تبلیغاتی و روانی برای ایجاد فشار سیاسی و جنگ روانی است. در چنین شرایطی، بهترین راهبرد برای جمهوری اسلامی ایران آن است که نگاه خود را از مذاکرات و وعده‌های برجامی جدا کند و تمرکز اصلی را بر توانمندسازی اقتصاد داخلی، خنثی‌سازی تحریم‌ها، تقویت زیرساخت‌های تولید و نیز ارتقای توان بازدارندگی نظامی معطوف سازد.

نماینده سابق مردم خمین در مجلس شورای اسلامی در پایان تصریح کرد: اگر کشور بدون شرطی‌سازی اقتصاد و سیاست خود به مسیر استقلال و اقتدار ادامه دهد، حتی در بدترین فرض نیز مکانیسم ماشه می‌تواند به فرصتی برای رهایی کامل از قید و بندهای برجام و اتکا بیشتر به ظرفیت‌های درونی کشور تبدیل شود.

انتهای خبر/