امام باقر پایه‌های فکری اسلام را تقویت کرد

حجت‌الاسلام محمود عظمتی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «دیار آفتاب» به مناسبت شهادت جانسوز و گداز پنجمین اختر تابناک امامت و ولایت، حضرت امام محمد باقر علیه‌السلام ضمن عرض تسلیت گفت: همان‌ طور که مستحضر هستید، امام محمد باقر علیه‌السلام پنجمین امام شیعیان بوده و با لقب محمد بن علی بن حسین علیه‌السلام معروف به باقر شناخته می‌شدند. مادر بزرگوار ایشان، حضرت فاطمه ام‌عبدالله، دختر امام حسن مجتبی علیه‌السلام بودند. امام صادق علیه‌السلام درباره ایشان چنین فرموده‌اند: «کانت صدیقة و لم یر مثلها فی آل الحسن» این تعبیر نشان‌دهنده شأن و عظمت مادر امام باقر علیه‌السلام در خاندان امام حسن علیه‌السلام است.   

کارشناس مسائل دینی بیان کرد: در مورد تاریخ ولادت ایشان، برخی از منابع اول ماه رجب و برخی دیگر سوم ماه صفر را ذکر کرده‌اند. اما ولادت امام باقر علیه السلام طبق منابع متعدد، در سال ۵۷ هجری قمری بوده است. برخی منابع، سال ۵۶ یا ۵۸ را نیز ذکر کرده‌اند، اما مشهورترین نظر بین مورخین، سال ۵۷ هجری قمری است.  

وی افزود: مورخ نامدار یعقوبی از امام باقر علیه‌السلام نقل کرده است: هنگامی که جدم، امام حسین علیه‌السلام، به شهادت رسید، من چهار سال بیشتر نداشتم، اما روز شهادت ایشان و وقایعی که بر ما گذشت را به یاد دارم. این روایت نشان می‌دهد که امام باقر علیه‌السلام در واقعه کربلا حضور داشتند و شاهد این واقعه جانگداز بودند.  

امام باقر (ع) پایه‌های فکری و علمی مکتب شیعه را تثبیت کرد

عظمتی اظهار کرد: دوره امامت امام باقر علیه‌السلام، از سال ۹۵ هجری تا سال ۱۱۴ هجری قمری، مصادف بود با ضعف حکومت امویان و آغاز حکومت عباسیان. این ضعف سیاسی امویان، فرصتی را برای امام باقر علیه‌السلام فراهم کرد تا پایه‌های فکری و علمی مکتب شیعه را تثبیت کنند.  

این کارشناس مسائل دینی عنوان کرد: در این دوران، کشمکش‌های داخلی بین خاندان مروانیان و سایر مدعیان قدرت موجب تضعیف حکومت شد و همین شرایط، فضایی را برای امام باقر علیه‌السلام فراهم کرد تا شاگردان بسیار زیادی را تربیت کنند. به همین دلیل، این دوران از نظر اهمیت، تفاوت چشمگیری با سایر ادوار داشت.  

وی ادامه داد: امام باقر علیه‌السلام نقش بسیار مهمی در تبیین و توسعه معارف دینی، از جمله فقه، حدیث، تفسیر قرآن و علم کلام داشتند. ایشان مؤسس حوزه‌های علمیه، دانشگاه‌های کلامی، فقهی و هزاران شاگرد را آموزش دادند که از جمله آنان می‌توان به زراره بن اعین، محمد بن مسلم، جابر بن یزید جعفی و هشام بن سالم اشاره کرد.  

عظمتی اضافه کرد: این شاگردان، نمایندگان امام باقر و امام صادق علیه‌السلام بودند که در مساجد حضور می‌یافتند، فتوا صادر می‌کردند، پاسخ شبهات دینی و اعتقادی را می‌دادند و نقش مهمی در نشر معارف اهل بیت علیه‌السلام ایفا کردند. با وجود فشارهای سیاسی حکومت اموی، امام باقر علیه‌السلام از روش‌های غیرمستقیم برای مبارزه با ظلم استفاده کردند.  

امام باقر (ع) زمینه مبارزه با ظلم را فراهم کردند 

کارشناس مسائل دینی گفت: ایشان با ارشاد مردم، افشای ظلم خلفا، تربیت شاگردان و تقویت پایه‌های فکری و فرهنگی مقاومت، زمینه مبارزه با ظلم را فراهم کردند اما هرگز وارد قیام مسلحانه نشدند. برخی افراد پیشنهاد دادند که امام باقر علیه‌السلام همچون جد بزرگوارشان امام حسین علیه‌السلام دست به قیام مسلحانه بزنند، اما ایشان با توجه به شرایط سیاسی و اجتماعی نامناسب، به جای قیام، اقدام به تقویت بنیان‌های فکری و فرهنگی اسلام ناب کردند.  

وی خاطرنشان کرد: امام باقر علیه‌السلام در سال ۱۱۴ هجری قمری، توسط هشام بن عبدالملک، خلیفه اموی، مسموم و در سن ۵۷ سالگی به شهادت رسیدند. قبر مطهر ایشان در قبرستان بقیع، مدینه منوره قرار دارد. ان‌شاءالله که قسمت همه ما شود، هرچه زودتر برای زیارت حرم پیامبر اکرم و ائمه اطهار که در بقیع مدفون هستند، مشرف شویم. 

عظمتی افزود: در پایان، جا دارد به حدیثی بسیار زیبا از امام باقر علیه‌السلام اشاره کنیم: أفضل العبادة إدمان التفكر في الله وفي قدرته؛ امام باقر علیه السلام فرمودند: بهترین عبادت، تفکر پیوسته درباره وجود خداوند متعال و قدرت اوست. این حدیث نشان‌دهنده اهمیت تفکر و اندیشه در مسیر بندگی خداوند است، چراکه تفکر موجب رشد انسان، شناخت راه درست و تمایز خیر از شر می‌شود.

انتهای خبر/