کارکرد دانشجو در تبیین جایگاه آرمان‌های دانشجویی چیست؟
به گزارش دیار آفتاب؛ نمی‌شود نام دانشجو را بر زبان آورد اما از شاخصه اصلی و اولین فرضیه‌اش چشم پوشاند. آری آرمان‌خواهی گنج گم‌شده امروز دانشجو، دانشگاه، جامعه و...! واژه‌ای آشنا که بی‌شک جنبه شعاری‌اش را بسیار شنیده‌ایم. ولی چرا بیش از هر چیز با نام دانشجو و دانشگاه گره می‌خورد؟
نام دانشجو را که بر زبان می‌آوری توقعی خاص را در همگان برمی‌انگیزد. نگاهی خاص، متفاوت و ویژه‌تر نسبت به آنچه عوام در ذهن می‌پرورند. دوران دانشجویی و خصلت‌های جوانی، شور، نشاط و شجاعتی که جوان را در برمی‌گیرد خواسته یا ناخواسته نگاه‌ها و مطالبات آرمانی را به سمت‌وسوی خود معطوف می‌کند.
دانشجو به تعبیر نویسنده قطره‌ای ایست در دریایی چون دانشگاه که اختلاف سلایق و تضارب آراء در آن موج می‌زند و آنچه می‌تواند این دریای مواج را علیرغم موانع پیش روی به سر منزل مقصود برساند و به جریان اقیانوسی جامعه و سیر حرکت به سوی تمدن اسلامی پیوند دهد ذهن پویای دانشجو و جوشش و تبلوریست از جنس میل به کمال و جاودانگی در وجود تک‌تک این قطرات که همراهی‌شان می‌کند در مسیری واحد و همبستگی‌ای عمیق برای حرکت و شتابی همسو در مسیر تکامل و دست‌یابی به چشم‌انداز روشنی که امید و آرمان ها ترسیم می‌کند. آری این همان نگاه آرمانی است که می‌تواند افق‌هایی را در ذهن دانشجو و قشر فرهیخته دانشگاهی ترسیم کند تا صرف‌نظر از تفاوت در دیدگاه‌ها شوق حرکت در این مسیر را در وجودش برانگیزد.
آرمان‌های دانشجویی برای ما مشخص‌اند:« مسئله‌ی علم، عدالت‌خواهی، آزاداندیشی و آزادیخواهی»؛ اما حالا باید ببینیم که چه کرده‌ایم؟؟! و به‌راستی دانشجو و رویکرد جامعه‌ی دانشگاهی این‌ها را در اذهان متبادر می‌کنند؟! و تا کجا همچون جوانانی که برای آرمان و آرمان‌گرایی انقلاب کردند و تای پای جان ایستادگی کردند در این راه ثابت‌قدم هستیم؟!
در بازخوانی این آرمان‌ها و دیدی آسیب شناسانه باید گفت امروز مصداق بارز آرمان‌خواهی در جوامع جهانی و در حوزه چالش‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی مسئله عدالت است آن‌هم در فضایی آکنده از شعارهایی که بعضاً به واقعیت نمی‌گرایند! این مسئله برای ماندگاری و عمق‌یابی تنها مطالبه و خواست دانشجو و جوان را به‌عنوان پیش‌قدم و مسئول نسبت به این آرمان‌ها می‌طلبد!
امروز که گرایش به غرب در دانشگاه‌ها جبهه‌گیری می‌کند و تفکرات تزریق‌شده از سوی برخی به‌اصطلاح روشنفکران ذهن جوان را سیطره می‌کند و به جهت‌گیری‌هایی وا می‌دارد که متناقض با آرمان ها و حتی واقعیت‌هاست، کارکرد دانشجو در تبیین جایگاه آزادفکری و آزادیخواهی چیست؟ « دانشگاه با شکل کنونی که یک پدیده‌ی غربی است»، حالت تقلیدی و ترجمه‌ای و غرب‌زدگی علوم انسانی و جای خالی نظریه‌پردازی و کار تئوریکی که هنوز هم در اولویت فعالیت جامعه دانشگاهی ما نیست؟!!
« اما از آن روزی باید ترسید که دانشجوی ما در دانشگاه انگیزه طرح مسئله، طرح سؤال، طرح درخواست نداشته باشد.» حرکت‌ها برای سوق به آرمان‌ها و نیل به آرمان‌خواهی پشتوانه می‌خواهد که آن پشتوانه همان مطالبه، پیگیری و گفتمان سازیست. « جوان باید مطالبه کند، باید احساس کند که این مطالبه سودمند و ثمربخش است.» و این نگاه به مطالبه گری و توجه به نقش آن در گفتمان سازی که راه اثرگذاری جنبش‌های دانشجوییست باید واقع بینانه باشد.
نکته قابل تأملی که باید به شدت مورد توجه قرار گیرد اینکه جریان‌های دانشجویی نباید به عنوان پیاده نظام جریانات سیاسی، فدای خواسته‌های حزبی شوند، بلکه همواره با بینش و بصیرت عمیق و در چارچوب عقلانیت، مسائل و حقایق را از ورای جناح بندی‌های سیاسی تحلیل کنند.
باید متذکر شد که بینش و قدرت تحلیل سیاسی با سیاست زدگی و سیاست بازی تفاوت مبنایی عمیقی دارد و تلاش سیاسی که دانشجو باید به آن اهمیت داده و آن را دنبال کند غیر از اینهاست دانشجوی سیاسی باید از جریانات جامعه آگاه باشد و خطراتی که آن را تهدید می کند بشناسد و با اصول و مبانی منطقی و معقول، به تحلیل حوادث و رویدادهای جهانی و داخلی بپردازد و موضع مناسب و قاطع اتخاذ کرده و حساسیت لازم را دارا باشد. ضروری است روحیه مطالبه گری به حوزه سیاسی ورود پیدا کند تا دانشجوی آرمانگرا، شجاع و دارای شور و هیجان به عنوان نیروی محرکه در عرصه های سیاسی، اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی جامعه نقش افرینی کند.
« به دنبال این نباشیم که محیط دانشجویی محیط تصمیم‌گیری باشد این نه به نفع دانشجوست و نه اقدامی که صورت می‌گیرد. دنبال این باشیم که محیط دانشجویی تصمیم سازی کند. » لیکن وظیفه دانشجو و انتظار از جامعه دانشگاهی در راه حفظ، تعالی و نیل به آرمان‌هایش بصیرت افزایی، بحث و تفکر در خصوص مسائل مختلف و سپس رصد، نقد و ارائه راهکارهایی جهت پیشرفت خواهد بود؛ اما اگر دید آرمان‌گرایانه جنبش دانشجویی ضعیف شود بی‌شک این جریان نیروی محرک خود را در پیش برد اهداف و مقاصدش ازدست‌داده است. پس بد نیست گهگاهی به بازخوانی آن‌ها بپردازیم یعنی همان « مسئله‌ی علم، عدالت‌خواهی، آزاداندیشی و آزادیخواهی».
پی‌نوشت: بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با دانشجویان، نخبگان و مسئولین دانشگاه‌ها
یادداشت از علیرضا کاظمی
انتهای پیام/
