عفاف و حجاب، سنگر هویت فرهنگی ایرانیان

سمیه جان‌زمینی افزود: از آنجا که نوجوانان و جوانان به شدت تحت تأثیر رسانه‌ها، گروه همسالان و فضای مجازی هستند، نمی‌توان توقع داشت که تنها با توصیه‌ خانواده یا آموزش سنتی در مدارس، ارزش‌هایی مانند عفاف و حجاب در آنان نهادینه شود. آنچه مورد نیاز است، یک بسته‌ سیاست فرهنگی جامع و چندوجهی است که جوان امروز را بشناسد.

کارشناس مسائل اجتماعی استان مرکزی بیان کرد: یکی از راهکارهای مهم برای جذب دختران جوان به فرهنگ عفاف، آموزش‌های به‌روز و خلاقانه در نظام آموزشی و رسانه ملی است. ایجاد جذابیت بصری در پوشش‌های اسلامی، الگوسازی از چهره‌های موفق محجبه، استفاده از ظرفیت فضای مجازی به جای تقابل با آن، بخشی از این راهکارهاست که همزمان باید اجرا شوند.

جان‌زمینی عنوان کرد: در کنار جنبه‌های فرهنگی، نقش قانون نیز نادیده گرفته نشود. اجرای دقیق و مدبرانه قانون عفاف و حجاب، حمایت از هنجارهای اجتماعی و برخورد هوشمندانه با هنجارشکنی‌های عامدانه یا جاهلانه، به نفع آرامش و ثبات جامعه است. اما نباید فراموش کرد که قانون، مکمل فرهنگ‌سازی است نه جایگزین آن.

وی افزود: نقش اینترنت ملی و نظارت بر محتوا از دیگر ابزارهای تقویت فرهنگ عفاف است. در حالی که بسیاری از نوجوانان ساعت‌ها از روز را در فضای مجازی سپری می‌کنند، عدم کنترل و بی‌توجهی به محتوای این فضا موجب تضعیف باورهای دینی و فرهنگی آنان می‌شود. اینترنت اگر مدیریت نشود، خود به ابزار تهاجم فرهنگی تبدیل می‌شود.

کارشناس مسائل اجتماعی استان مرکزی تصریح کرد: سؤال اساسی این است: مهم‌ترین چالش ترویج فرهنگ عفاف در جامعه امروز چیست؟ پاسخ از نگاه بسیاری از کارشناسان فرهنگی روشن است: رسانه‌ها و القای مستمر سبک زندگی غربی. سبک زندگی‌ که زن را به کالای مصرفی و نمایشی بدل می‌کند، نمی‌تواند با کرامت انسانی و نگاه اسلامی به زن جمع شود.

جان‌زمینی گفت: برخلاف آنچه تبلیغ می‌شود، حجاب محدودیت نیست، بلکه نماد آزادی زن مسلمان از نگاه ابزاری و مادی‌گرایانه است. زن محجبه، خود را انسانی متعالی می‌داند که برای حضور اجتماعی‌اش حد و مرز قائل است. این نگاه، موجب ثبات روحی، عزت نفس و نوعی استقلال در هویت اجتماعی و فردی او می‌شود.

وی اظهار کرد: از دیدگاه فرهنگی، زن با حجاب خود به نوعی در حال تبلیغ دین است. او بدون اینکه سخن بگوید، با ظاهر و منش خود ابلاغ‌کننده‌ پیامی الهی است. این نقش، به هیچ‌وجه کوچک نیست و بخشی از مسئولیت اجتماعی زنان مسلمان محسوب می‌شود؛ نقشی که نیازمند احترام، پشتیبانی اجتماعی و الگوسازی مناسب است.

کارشناس مسائل اجتماعی استان مرکزی خاطرنشان کرد: در یک نگاه کلی، می‌توان گفت تقویت فرهنگ عفاف در نسل جدید نیاز به ترکیبی از سه عنصر کلیدی دارد: آگاهی‌بخشی خلاقانه، الگوهای موفق و قوانین قاطع اما همراه با منطق. اگر این سه عنصر هماهنگ عمل کنند، می‌توان به تدریج شاهد گسترش فرهنگ حجاب و کاهش فشارهای فرهنگی غرب‌زده در میان جوانان بود.

جان‌زمینی در پایان بیان کرد: این نکته نیز حائز اهمیت است که هرگونه رویکرد تحکمی یا تک‌بعدی به مسئله حجاب، می‌تواند نتایج معکوس داشته باشد. بنابراین، توجه به ظرافت‌های روانی و اجتماعی نسل جدید، استفاده از زبان محبت و استدلال و بهره‌گیری از ظرفیت هنرمندان و نخبگان فرهنگی باید در اولویت باشد.

حجاب عامل طهارت و پیشگیری از آلودگی به گناه است  

 مدرس حوزه علمیه اراک گفت: حجاب یکی از نعمت‌های بسیار ارزشمند خداوند به انسان است که در آیات متعددی از قرآن، به‌عنوان نعمتی الهی و نشانه منت‌گذاری خداوند بر بندگانش یاد شده است. نعمت لباس، همانند سایر نعمت‌هایی که گاه قدرشان را نمی‌دانیم چون در آن‌ها غرق هستیم، در این عالم به نوعی اختصاص به انسان دارد.

زهرا کرمی‌فراهانی بیان کرد: لباس نه تنها باعث امنیت وجودی انسان می‌شود، بلکه زینت و زیبایی او نیز هست. خداوند در آیه ۲۶ سوره اعراف می‌فرماید: «ای فرزندان آدم، ما برای شما لباسی فرستادیم که زشتی‌هایتان را بپوشاند و آن را مایه زینت شما قرار دادیم». انسان در میان موجودات عالم، جایگاهی ویژه دارد. اگر از این نعمت الهی که خداوند در قرآن به‌عنوان لباس ظاهری از آن یاد می‌کند، محروم بود، چه اتفاقی برایش می‌افتاد؟ لباس ظاهر، علاوه بر پوشاندن عیوب، باعث کرامت انسان نیز شده است.

وی افزود: خداوند به واسطه این کرامت، آدمیان را بزرگ داشته و عزیز کرده است. این لباس، در حقیقت پوست دوم انسان است که به او کمک می‌کند اندام خود را بپوشاند و شکل دهد. به بیان دیگر، ظاهر لباس آدمی می‌تواند بر باطن و درون او نیز اثرگذار باشد.

کرمی‌فراهانی اظهار کرد: حجاب و پوشش اسلامی و رعایت حدود در ارتباط‌ها، تنها به ظاهر محدود نمی‌شود، بلکه در حفظ پاکی روح و طهارت باطنی انسان نیز تأثیرگذار است. قرآن کریم، حجاب را به‌عنوان عامل طهارت و پیشگیری از آلودگی به گناه مورد تأکید قرار می‌دهد. دلیل این امر آن است که بخش عمده‌ از گناهان و آلودگی‌های روحی انسان، ریشه در غریزه نیرومند شهوت دارد و زمانی که این غریزه بر انسان غالب شود، او را به ورطه سقوط و حیوانیت می‌کشاند.

مدرس حوزه علمیه اراک عنوان کرد: احکام مربوط به حجاب، به نوعی باعث کنترل روابط جنسی و جلوگیری از آلودگی‌های روحی می‌شود. این امر به پاکی روح خود شخص و دیگران کمک کرده و در نهایت، سلامت و طهارت جامعه را به دنبال دارد.

این کارشناس مسائل فرهنگی گفت: زن مسلمان با قرار دادن پیکر خود در حصار حجاب، با این عمل مقدس اعلام می‌دارد که ارزش و مرتبه خود را فراتر از آن می‌داند که خود را در معرض تماشای هوس دیگران قرار دهد. او خود را خلیفه خدا بر روی زمین و امانت‌دار امانت الهی می‌داند و حاضر نیست خود را در معرض تیرهای آلوده نگاه‌های خودپرستان قرار دهد و خویشتن خود را که اشرف مخلوقات و مکرم به کرامت الهی است، بی‌ارزش سازد.

وی ادامه داد: زن با این تفکر، خود را پاسبان پاکی می‌داند. از آنجایی که زن مظهر تولد و آفرینش انسان است، به‌عنوان مربی نیز مطرح می‌شود. نقش عمده زن به‌عنوان مادر و مربی، باعث می‌شود که او همواره ارزش و اعتباری را که خداوند به او عطا کرده، پاسبانی کند و به رسالتی که خداوند برایش تعیین کرده، توجه داشته باشد.

کرمی‌فراهانی تصریح کرد: شهید مطهری در تبیین علل پیدایش حجاب، ریشه آن را در تدبیر ماهرانه غریزی زن می‌داند. غریزه مادر بودن و مربی بودن، باعث شده که زن به طور فطری تمایل به حفظ حجاب داشته باشد. این حیا، عفت و پوشش، تدبیری است که زن با الهام الهی برای گرانبها کردن خود و حفظ موقعیتش به کار می‌برد.

وی ادامه داد: زن با هوش فطری و حسی که خداوند به او داده، دریافته که در بسیاری از موارد نمی‌تواند با مرد برابری کند. بنابراین، اگر قرار است در میدان زندگی با مرد روبرو شود، باید از این حس زنانگی خود استفاده کند تا موقعیت و مقام خود را بالا ببرد و تسلیم بی‌قید و شرط مرد نشود.

اسلام زن را به متانت، وقار و عفت تشویق می‌کند

مدرس حوزه علمیه اراک خاطرنشان کرد: برتراندراسل در این زمینه بیان می‌کند «مایه تأسف است که به آسانی بتوان به زنانی دست یافت، در حالی که بهتر است وصال زنان دشوار باشد، بدون آنکه غیرممکن گردد». این سخن نشان می‌دهد که پوشش و حجاب زن، جذابیت او را برای مردان افزایش می‌دهد. از همین رو، اسلام زن را به متانت، وقار و عفت، حتی در حرکات، سکنات و نگاه‌هایش تشویق می‌کند. قرآن کریم در آیه ۵۹ سوره احزاب، فلسفه حجاب را این‌گونه بیان می‌کند: حجاب باعث می‌شود که زنان شناخته شوند و مورد آزار و اذیت قرار نگیرند.

وی اضافه کرد: مسئولیت زنان مسلمان از این جهت است که با رعایت حجاب، در پوششی از عفاف و حجاب مستور باشند تا از تعرض و جسارت به حریم پاکشان جلوگیری شود. هیچ مردی به زنی که خود را در این حریم و حفاظت قرار می‌دهد، اجازه دست‌درازی نمی‌دهد.برخی گمان می‌کنند که رعایت حجاب، یک بحث حقوق شخصی و فردی است و هر کس آزاد است هر طور که می‌خواهد لباس بپوشد و کسی نمی‌تواند او را منع کند. این تصور، اشتباه است. 

مدرس حوزه علمیه اراک بیان داشت: حجاب حقی است که از جانب خداوند بر گردن زن و مرد قرار داده شده است. خداوند، عفت و گوهر نجابت را به امانت نزد زنان و مردان قرار داده است. زنان امینان الهی هستند که باید نهایت همت خود را در حفظ این امانت به کار گیرند و مردان نیز باید یاور و مددکار آن‌ها در این امر باشند. 

فرهنگ حجاب هویت زن را معنا می‌بخشد

مسئول بسیج جامعه زنان سپاه روح‌الله گفت: اسلام نگاه متفاوتی به مقوله حجاب دارد. حجاب تنها پوشش ظاهری نیست، بلکه نماد فرهنگ، عقیده و ایمان دینی زنان مسلمان است. این باور ریشه در ارزش‌هایی چون حیا، عفت و احترام به حریم دیگران دارد. در این چارچوب، حجاب عاملی برای صیانت از شخصیت زن در مقابل نگاه ابزاری و سطحی است.

زهرا غفاری افزود: نقش رسانه‌ها در شکل‌دهی افکار عمومی درباره حجاب، غیرقابل انکار است. آن‌ها می‌توانند با ارائه الگوهای مناسب، فرهنگ صحیح حجاب را ترویج دهند یا برعکس، موجب تخریب آن شوند. جامعه‌ که حجاب را به‌عنوان ارزش فرهنگی بپذیرد، در برابر آسیب‌های اجتماعی مقاوم‌تر خواهد بود و امنیت اخلاقی بیشتری تجربه می‌کند.

مسئول بسیج جامعه زنان سپاه روح‌الله بیان کرد: در مقابل، مکاتب غربی غالباً در پی بهره‌برداری از جایگاه زن هستند. آنان با شعار دفاع از آزادی زن، در عمل او را در معرض مصرف‌گرایی و بهره‌برداری جنسی قرار می‌دهند. این در حالی است که اسلام، زن را موجودی ارزشمند می‌داند که نقش حیاتی در عرصه‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی دارد.

غفاری عنوان کرد: مطابق دیدگاه مقام معظم رهبری، زن مسلمان باید در عین حفظ عفاف و حیا، در متن جامعه حضور فعال و مؤثر داشته باشد. چنین نگاهی، زن را نه در حاشیه بلکه در مرکز تحولات اجتماعی قرار می‌دهد. زن مسلمان می‌تواند با حفظ اصول دینی، نقشی پیشرو در جامعه ایفا کند.

وی افزود: فرهنگ اصیل ایرانی اسلامی نیازمند انتقال درست به نسل جوان، خصوصاً دختران است. این انتقال باید با روش‌های نوآورانه، جذاب و متناسب با نیازهای فکری نسل جدید انجام شود. تبیین فلسفه حجاب، ارائه الگوهای موفق و احترام به دختران، زمینه‌ساز پذیرش آگاهانه این فرهنگ خواهد شد.

مسئول بسیج جامعه زنان سپاه روح‌الله تصریح کرد: حجاب را نمی‌توان مسئله‌ صرفاً شخصی دانست. تأثیر آن پیش از همه متوجه خود فرد است؛ حجاب از نگاه ابزاری به زن جلوگیری می‌کند و کرامت انسانی او را حفظ می‌نماید. افزون بر آن، این پوشش به ثبات خانواده و سلامت جامعه کمک شایانی می‌کند و جلوی بسیاری از انحرافات را می‌گیرد.

غفاری اظهار کرد: امروز بانوان ایرانی با تمسک به حیا، عفاف و الگوبرداری از بانوان تاریخ‌ساز اسلام و ایران، به الگوهایی جهانی تبدیل شده‌اند. زنان ایران ثابت کرده‌اند که می‌توان در عین دینداری، در عرصه‌های اجتماعی، علمی و فرهنگی خوش درخشید و مرزهای پیشرفت را درنوردید.

وی افزود: با نگاهی دقیق به تاریخ، می‌توان فهمید زنانی که در چارچوب دین و عفاف رشد یافته‌اند، تأثیرگذارترین نقش‌ها را ایفا کرده‌اند. حضور آن‌ها در نهضت‌های بزرگ، انقلاب‌ها و میدان‌های علمی گواهی بر این واقعیت است که حجاب مانعی برای پیشرفت نیست، بلکه زمینه‌ساز آن است.

مسئول بسیج جامعه زنان سپاه روح‌الله بیان کرد: فرهنگ‌سازی در زمینه حجاب باید از خانواده آغاز شود و در مدرسه، دانشگاه، رسانه و محیط‌های اجتماعی استمرار یابد. زمانی که دختران و زنان جوان فلسفه حجاب را با قلب و ذهن خود درک کنند، آن را نه از سر اجبار، بلکه از روی اختیار و ایمان می‌پذیرند و حفظ می‌کنند.

غفاری در پایان گفت: جامعه‌ای موفق خواهد بود که زن را نه با ظواهرش، بلکه با هویت، علم، اخلاق و نقش سازنده‌اش در نظر گیرد. حجاب در چنین نگاهی نه محدودیت، بلکه فرصتی است برای حفظ شخصیت زن، پاسداشت ارزش‌های اخلاقی و حرکت به سوی جامعه‌ای سالم‌تر و متعالی‌تر.

انتهای خبر/